Tổng thống Mỹ Donald Trump: Israel và Iran đã đồng ý ngừng bắn

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào hôm nay đã thông báo về một thỏa thuận ngừng bắn hoàn toàn giữa Israel và Iran, mở ra khả năng kết thúc cuộc chiến kéo dài 12 ngày khiến hàng triệu người phải rời khỏi Tehran và làm dấy lên lo ngại về leo thang xung đột trong khu vực đầy bất ổn.

Israel, với sự tham gia của Hoa Kỳ vào cuối tuần qua, đã thực hiện các cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, sau khi cáo buộc Tehran đang tiến gần đến việc sở hữu vũ khí hạt nhân.

“Giả định rằng mọi việc diễn ra đúng như kế hoạch, và điều đó sẽ xảy ra, tôi muốn chúc mừng cả hai quốc gia, Israel và Iran, vì đã có sự kiên trì, dũng cảm và trí tuệ để chấm dứt cái mà nên được gọi là ‘CUỘC CHIẾN 12 NGÀY’,” Trump viết trên nền tảng Truth Social của ông.

Phía Israel chưa đưa ra bình luận chính thức. Trong khi đó, một quan chức Iran trước đó đã xác nhận Tehran đồng ý ngừng bắn, song Ngoại trưởng nước này tuyên bố sẽ không có sự chấm dứt thù địch nếu Israel không dừng các cuộc tấn công.

Ông Abbas Araqchi cho biết vào đầu sáng thứ Ba rằng nếu Israel chấm dứt “hành động xâm lược phi pháp” nhằm vào người dân Iran trước 4 giờ sáng theo giờ Tehran (00h30 GMT), thì Iran sẽ không tiếp tục đáp trả.

Kể từ thời điểm đó, không có báo cáo nào về các cuộc tấn công của Israel vào Iran.

“Quyết định cuối cùng về việc chấm dứt các hoạt động quân sự của chúng tôi sẽ được đưa ra sau,” Araqchi nói thêm trong một bài đăng trên mạng xã hội X.

Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết Trump đã làm trung gian cho thỏa thuận này trong cuộc gọi với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, và Israel đã đồng ý miễn là Iran không phát động thêm bất kỳ cuộc tấn công nào.

Trump dường như ám chỉ rằng cả Israel và Iran sẽ có một khoảng thời gian để hoàn tất các nhiệm vụ hiện có trước khi lệnh ngừng bắn bắt đầu theo lộ trình từng bước.

Iran phủ nhận việc từng phát triển chương trình vũ khí hạt nhân, nhưng Lãnh tụ Tối cao Ali Khamenei từng nói rằng nếu Iran muốn, “các nhà lãnh đạo thế giới cũng không thể ngăn chặn chúng tôi”.

Israel, quốc gia không tham gia Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), được cho là nước duy nhất ở Trung Đông sở hữu vũ khí hạt nhân – dù nước này không xác nhận cũng không phủ nhận điều đó.

Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani đã đạt được sự đồng thuận từ phía Tehran trong một cuộc điện đàm với các quan chức Iran, theo lời một quan chức có tham gia đàm phán nói với Reuters vào thứ Ba.

Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance, Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên Steve Witkoff đã có các cuộc tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp với phía Iran, quan chức Nhà Trắng cho biết thêm.

Phái bộ Iran tại Liên Hợp Quốc và Đại sứ quán Israel tại Washington đều chưa phản hồi yêu cầu bình luận từ Reuters.

Chỉ vài giờ trước đó, ba quan chức Israel đã báo hiệu rằng nước này đang tìm cách kết thúc chiến dịch tại Iran sớm và đã chuyển thông điệp này tới Hoa Kỳ.

Netanyahu đã chỉ đạo các bộ trưởng trong cuộc họp chính phủ, kết thúc sớm vào sáng thứ Ba, không đưa ra phát biểu công khai, theo đài Channel 12 của Israel.

Phản ứng của thị trường tài chính 

Hợp đồng tương lai S&P 500 tăng 0,4% vào đầu sáng thứ Ba (giờ Việt Nam), cho thấy các nhà đầu tư kỳ vọng thị trường chứng khoán Mỹ sẽ khởi sắc trong phiên giao dịch thứ Ba.

Giá dầu thô tương lai của Mỹ giảm trong phiên giao dịch sáng sớm tại châu Á hôm thứ Ba, chạm mức thấp nhất trong hơn một tuần sau khi Trump thông báo đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn, giúp xoa dịu lo ngại về nguy cơ gián đoạn nguồn cung trong khu vực.

Chấm dứt giao tranh?

Tuy nhiên, khu vực vẫn chưa thực sự yên ổn.

Quân đội Israel đã phát đi hai cảnh báo sơ tán chỉ trong vòng chưa đầy hai tiếng đồng hồ đối với người dân tại một số khu vực ở thủ đô Tehran của Iran, một lần vào cuối ngày thứ Hai và một lần vào sáng sớm thứ Ba.

Đài phát thanh Quân đội Israel cũng đưa tin vào sáng thứ Ba rằng còi báo động đã vang lên ở khu vực phía nam Cao nguyên Golan do lo ngại về khả năng có máy bay lạ xâm nhập.

Trước đó hôm thứ Hai, Trump cho biết ông sẽ khuyến khích Israel tiến tới hòa bình sau khi bác bỏ vụ tấn công của Iran vào một căn cứ không quân của Mỹ – vụ việc không gây thương vong – và cảm ơn Tehran vì đã thông báo trước về các đợt tấn công.

Cách xử lý của Iran trong vụ việc này gợi nhớ đến những lần đụng độ trước đây với Mỹ và Israel, khi Tehran cố gắng cân bằng giữa việc giữ thể diện bằng một hành động quân sự, đồng thời tránh bị cuốn vào một chu kỳ leo thang mà họ không đủ sức đối phó.

Có vẻ như Iran đã đạt được mục tiêu đó.

Cuộc tấn công của Iran diễn ra sau khi máy bay ném bom của Mỹ đã thả các quả bom xuyên boongke nặng 30.000 pound xuống các cơ sở hạt nhân ngầm của Iran vào cuối tuần, tham gia cùng chiến dịch không kích của Israel.

Phần lớn trong số 10 triệu dân của Tehran đã sơ tán sau nhiều ngày bị ném bom.

Chính quyền Trump khẳng định mục tiêu của họ chỉ là phá hủy chương trình hạt nhân của Iran, chứ không nhằm khơi mào một cuộc chiến tranh quy mô lớn hơn.

“Iran đã rất gần với việc sở hữu vũ khí hạt nhân,” Phó Tổng thống JD Vance nói trong cuộc phỏng vấn trên chương trình “Special Report with Bret Baier” của Fox News.

“Giờ đây, Iran không còn khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân với thiết bị mà họ đang có vì chúng tôi đã phá hủy toàn bộ,” ông Vance nói.

Tuy nhiên, trong một bài đăng trên mạng xã hội hôm Chủ nhật, Trump đã nhắc đến việc lật đổ giới lãnh đạo giáo quyền cứng rắn – những người đã là đối thủ chính của Washington ở Trung Đông kể từ cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 tại Iran.

Israel, trong khi đó, đã khẳng định rõ rằng các cuộc không kích vào nhà tù Evin – nhà tù nổi tiếng giam giữ tù chính trị – và nhiều mục tiêu khác tại Tehran là nhằm vào toàn bộ bộ máy cầm quyền Iran và khả năng duy trì quyền lực của họ.