Sản phẩm phái sinh là một công cụ tài chính ngày càng phổ biến trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư vẫn còn chưa hiểu rõ về bản chất, vai trò và lợi ích của sản phẩm này. Bài viết này HCT sẽ cung cấp cho bạn thông tin đầy đủ và chi tiết về sản phẩm phái sinh, giúp bạn có cái nhìn toàn diện và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt.
>>>> XEM THÊM: Hướng dẫn giao dịch hàng hóa phái sinh |cho người mới bắt đầu

1. Sản phẩm phái sinh là gì?

Sản phẩm phái sinh là gì?

Sản phẩm phái sinh (SPPS) là hợp đồng tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở như cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số, tỷ giá hối đoái hoặc hàng hóa. Tài sản cơ sở có thể là bất kỳ tài sản nào có giá trị biến động theo thời gian.

2. Phân loại sản phẩm phái sinh

Phân loại sản phẩm phái sinh

Có nhiều loại SPPS khác nhau, nhưng phổ biến nhất là:

  • Hợp đồng tương lai (HĐTL): Cam kết mua hoặc bán tài sản cơ sở với giá đã thỏa thuận trước vào một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Ví dụ: HĐTL mua cổ phiếu VHM với giá 100.000 đồng/cổ phiếu vào ngày 31/07/2024.

  • Hợp đồng quyền chọn (HĐQC): Quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua hoặc bán tài sản cơ sở với giá đã thỏa thuận trước vào hoặc trước một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Ví dụ: HĐQC mua cổ phiếu VIC với giá 100.000 đồng/cổ phiếu, thời hạn thực hiện quyền đến 31/08/2024.

  • Chứng chỉ quyền mua (CWQ): Quyền mua tài sản cơ sở với giá đã thỏa thuận trước vào hoặc trước một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Ví dụ: CWQ mua vàng với giá 1.700 USD/ounce, thời hạn thực hiện quyền đến 30/09/2024.

  • Chứng chỉ quyền bán (CWB): Quyền bán tài sản cơ sở với giá đã thỏa thuận trước vào hoặc trước một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Ví dụ: CWB bán dầu thô với giá 80 USD/thùng, thời hạn thực hiện quyền đến 31/10/2024.

>>>> XEM THÊM: Sàn giao dịch hàng hóa phái sinh Việt Nam |hướng tới thị trường toàn cầu

3. Đặc điểm của sản phẩm phái sinh

Đặc điểm của sản phẩm phái sinh

Giá trị phụ thuộc: Giá trị của SPPS phụ thuộc vào giá trị của tài sản cơ sở.

Giao dịch tương lai: SPPS thường được giao dịch trên các sàn giao dịch phái sinh, nơi người mua và người bán thỏa thuận mua bán tài sản cơ sở với giá đã thỏa thuận trước vào một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Tính thanh khoản cao: SPPS thường có tính thanh khoản cao, nghĩa là dễ dàng mua bán trên thị trường.

Tiềm ẩn rủi ro cao: SPPS tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư, do giá trị của tài sản cơ sở có thể biến động mạnh.

4. Vai trò của sản phẩm phái sinh

Vai trò của sản phẩm phái sinh

SPPS đóng vai trò quan trọng trong thị trường tài chính, mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư và các bên tham gia thị trường:

Bảo vệ rủi ro: SPPS là công cụ hiệu quả giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro biến động giá của tài sản cơ sở . Ví dụ, nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu có thể mua HĐTL bán cổ phiếu để bảo vệ danh mục đầu tư khỏi rủi ro giá cổ phiếu giảm.

Tăng cơ hội sinh lời: SPPS cho phép nhà đầu tư tận dụng các biến động giá thị trường để kiếm lợi nhuận. Ví dụ, nhà đầu tư có thể mua HĐTL mua cổ phiếu nếu dự đoán giá cổ phiếu sẽ tăng.

Tăng tính thanh khoản thị trường: SPPS góp phần tăng tính thanh khoản cho thị trường tài chính bằng cách tạo ra thêm các công cụ giao dịch và thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư: SPPS giúp nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư, giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội sinh lời.

Phát hiện giá cả: SPPS đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện giá cả, giúp phản ánh chính xác thông tin về cung cầu và kỳ vọng thị trường đối với tài sản cơ sở.

Kích thích giao dịch: SPPS giúp kích thích giao dịch trên thị trường, tạo ra môi trường giao dịch sôi động và hiệu quả hơn.

Phòng ngừa rủi ro cho doanh nghiệp: Doanh nghiệp có thể sử dụng SPPS để phòng ngừa rủi ro biến động giá nguyên vật liệu đầu vào hoặc thành phẩm đầu ra.

Phục vụ cho các hoạt động đầu cơ: SPPS được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động đầu cơ, giúp nhà đầu tư kiếm lợi nhuận từ biến động giá thị trường.

Góp phần ổn định thị trường: SPPS có thể được sử dụng để can thiệp vào thị trường, giúp ổn định giá cả và giảm thiểu rủi ro hệ thống.

Phát triển các sản phẩm tài chính mới: SPPS là nền tảng cho sự phát triển của các sản phẩm tài chính mới, phức tạp hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư.

>>>> XEM THÊM: Kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh |làm giàu cho người mới

5. Ưu điểm và rủi ro của sản phẩm phái sinh

Ưu điểm và rủi ro của sản phẩm phái sinh

Ưu điểm

  • Bảo vệ rủi ro: SPPS giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro biến động giá của tài sản cơ sở. Ví dụ, nhà đầu tư có thể mua HĐTL bán cổ phiếu để bảo vệ danh mục đầu tư khỏi rủi ro giá cổ phiếu giảm.

  • Tăng cơ hội sinh lời: SPPS cho phép nhà đầu tư tận dụng các biến động giá thị trường để kiếm lợi nhuận. Ví dụ, nhà đầu tư có thể mua HĐTL mua cổ phiếu nếu dự đoán giá cổ phiếu sẽ tăng.

  • Tăng tính thanh khoản thị trường: SPPS góp phần tăng tính thanh khoản cho thị trường tài chính bằng cách tạo ra thêm các công cụ giao dịch và thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia.

  • Đa dạng hóa danh mục đầu tư: SPPS giúp nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư, giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội sinh lời.

Rủi ro 

  • Rủi ro biến động giá: Giá trị của SPPS phụ thuộc vào giá trị của tài sản cơ sở, do đó biến động giá của tài sản cơ sở có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của nhà đầu tư.

  • Rủi ro thanh toán: Nếu một bên tham gia hợp đồng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán, bên kia sẽ chịu thiệt hại.

  • Rủi ro thao túng thị trường: SPPS có thể bị thao túng giá bởi các nhà đầu tư lớn, gây ảnh hưởng đến lợi ích của nhà đầu tư nhỏ lẻ.

  • Rủi ro thanh khoản: Một số SPPS có thể có tính thanh khoản thấp, khó khăn trong việc mua bán trên thị trường.

>>>> XEM THÊM: Bảng giá hàng hóa phái sinh |Định nghĩa và cách sử dụng

6. Lưu ý khi đầu tư sản phẩm phái sinh

SPPS là công cụ tài chính tiềm năng, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhà đầu tư cần lưu ý một số điểm sau khi đầu tư SPPS:

  • Hiểu rõ bản chất và hoạt động của SPPS: Trước khi đầu tư SPPS, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về bản chất, hoạt động và rủi ro của SPPS để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt.

  • Có kiến thức và kinh nghiệm đầu tư: SPPS là công cụ tài chính phức tạp, đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức và kinh nghiệm đầu tư nhất định.

  • Quản lý rủi ro hiệu quả: SPPS tiềm ẩn nhiều rủi ro, do đó nhà đầu tư cần có chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả để bảo vệ vốn đầu tư.

Kết luận

Sản phẩm phái sinh là công cụ tài chính mạnh mẽ, đóng vai trò quan trọng trong thị trường tài chính hiện đại. Hiểu rõ về vai trò và lợi ích của SPPS sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và hiệu quả hơn.

Thông tin liên hệ:

  • Địa chỉ: Tầng 3, 04 Nguyễn Thái Bình, Phường 4, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.

  • Chi nhánh Hà Nội: Tầng 2 Tòa nhà PCC1, Số 44 Triều Khúc, Phường Thanh Xuân Nam, Quận Thanh Xuân, Hà Nội.

  • Hotline: 1900.636.909

  • Website: https://hct.vn/

  • Fanpage: https://www.facebook.com/giaodichhanghoavietnam01