Quốc hội thông qua nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế với nhiều cơ chế đột phá và tính cạnh tranh cao
Sáng ngày 27-6, với 438/447 đại biểu tham dự biểu quyết tán thành và 9 đại biểu không tham gia bỏ phiếu, Quốc hội đã chính thức phê chuẩn nghị quyết liên quan đến việc hình thành trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Hai trung tâm tài chính quốc tế sẽ được đặt tại TP.HCM và TP Đà Nẵng
Theo nội dung nghị quyết, mục tiêu là thiết lập trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và TP Đà Nẵng, dựa trên sự thống nhất về cơ chế quản lý, hoạt động và giám sát; đồng thời phát triển các dòng sản phẩm tài chính riêng biệt, tận dụng thế mạnh đặc thù của từng địa phương.
Hướng đến sự cân bằng và hỗ trợ lẫn nhau giữa hai trung tâm, mục tiêu dài hạn là xây dựng hình ảnh Việt Nam như một điểm đến tài chính quốc tế hàng đầu, góp phần nâng cao vai trò quốc gia trong mạng lưới tài chính toàn cầu, gắn liền với động lực tăng trưởng kinh tế quốc dân.
Khuyến khích phát triển tài chính bền vững, mở rộng các sản phẩm tài chính xanh, đồng thời thu hút nguồn vốn cho các chương trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi năng lượng, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững.
Trung tâm tài chính quốc tế sẽ hoạt động theo các tiêu chuẩn quốc tế hiện đại, kết nối với các thị trường và trung tâm tài chính lớn trên toàn thế giới, qua đó tạo điều kiện liên thông giữa các sàn giao dịch trong và ngoài nước, thúc đẩy dòng vốn đầu tư và mở rộng dịch vụ tài chính dựa trên công nghệ số.
Tăng cường thu hút nhân lực chất lượng cao, chuyên gia tài chính trong và ngoài nước; đồng thời tạo ra môi trường sống và làm việc thuận tiện, thu hút chuyên gia, doanh nhân quốc tế đến sinh sống và làm việc tại trung tâm.
Việc phát triển các trung tâm tài chính quốc tế cần đảm bảo lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân, đồng thời bảo đảm an toàn tài chính, ổn định kinh tế và chính trị, giữ gìn trật tự và an ninh xã hội.
Nghị quyết quy định rõ nguyên tắc trong việc thành lập và vận hành trung tâm tài chính quốc tế, khung pháp lý được áp dụng trong khuôn khổ trung tâm cùng với nhiều nội dung quan trọng khác.
Nhiều chính sách vượt trội, có tính cạnh tranh rõ rệt
Trước đó, trong báo cáo giải trình, tiếp thu và thẩm tra, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Bộ đã tiến hành khảo sát, tổ chức các hội thảo tham vấn ý kiến từ các định chế tài chính lớn, nhà đầu tư và chuyên gia trong và ngoài nước.
Các ý kiến đều đồng tình rằng những chính sách, cơ chế trong dự thảo nghị quyết về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế mang tính đổi mới mạnh mẽ và có sức cạnh tranh cao. Trong đó, các chính sách liên quan đến thuế, đất đai, hạ tầng, nguồn nhân lực, cũng như một số quy định về bảo hiểm... được đánh giá là vượt trội so với nhiều trung tâm tài chính quốc tế khác.
Một số cơ chế hiện đang tiệm cận với thông lệ toàn cầu, chẳng hạn như mô hình quản trị, sử dụng ngôn ngữ, quy định xuất nhập cảnh, kế toán, lao động, tài chính công nghệ, sandbox, hợp tác công - tư…
Về lý do chọn TP.HCM và Đà Nẵng làm địa điểm phát triển trung tâm tài chính, Chính phủ cho biết TP.HCM là đầu tàu kinh tế - tài chính của cả nước, nơi có hệ sinh thái tài chính phong phú, với mạng lưới ngân hàng, thị trường chứng khoán, bảo hiểm phát triển mạnh mẽ, thu hút được nhiều tổ chức và định chế tài chính quốc tế.
Theo định hướng, trung tâm tài chính tại TP.HCM sẽ tập trung vào phát triển thị trường vốn; ngân hàng và thị trường tiền tệ; xây dựng cơ chế thử nghiệm fintech (sandbox) và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; hình thành các sàn giao dịch chuyên biệt và nền tảng giao dịch mới; mở rộng thị trường hàng hóa...
Đà Nẵng sở hữu vị trí địa lý chiến lược ở miền Trung, là cửa ngõ hướng ra biển Đông trong hành lang kinh tế Đông - Tây, đồng thời có điều kiện thuận lợi để thử nghiệm các mô hình mới như tài chính bền vững, tài chính xanh và các dịch vụ tài chính - công nghệ số.
Hai thành phố đang tích cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết để xây dựng và đưa trung tâm tài chính vào vận hành, bao gồm bố trí nhân lực, xây dựng chương trình đào tạo chuyên môn và đội ngũ quản lý chất lượng cao.
Đồng thời triển khai xây dựng hạ tầng, cơ sở vật chất, tổ chức xúc tiến đầu tư và tiếp cận các nhà đầu tư chiến lược, nhà đầu tư tiềm năng...
Ngoài ra, Chính phủ nhận định rằng trung tâm tài chính quốc tế là một lĩnh vực hoàn toàn mới, phức tạp và chưa có tiền lệ tại Việt Nam. Do vậy, trong quá trình triển khai sẽ phát sinh những vấn đề chưa được quy định trong luật, nghị quyết hay pháp lệnh hiện hành của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Để đảm bảo linh hoạt và phản ứng kịp thời, nghị quyết cần quy định trao quyền cho Chính phủ được phép ban hành nghị định để xử lý các vấn đề phát sinh nêu trên.
Tại các trung tâm tài chính, các tranh chấp sẽ được giải quyết thông qua Tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế. Cơ chế giám sát sẽ tuân theo thông lệ quốc tế, dựa trên nguyên tắc quản trị rủi ro.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cùng với các bộ ngành liên quan như Tài chính, Công Thương, Công an và các cơ quan chức năng khác vẫn đảm nhiệm vai trò thanh tra, kiểm tra, giám sát theo chức năng được giao; tuy nhiên sẽ thực hiện thông qua cơ chế phối hợp với cơ quan giám sát trung tâm tài chính, hạn chế tối đa việc can thiệp trực tiếp, đảm bảo nguyên tắc "một đầu mối" xử lý thông tin và điều phối.