Các mức thuế quan do Tổng thống Donald Trump áp đặt lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc thậm chí còn cao hơn mức 125% được công bố ban đầu, khi Nhà Trắng xác nhận vào thứ Năm rằng mức thuế lên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ là 145%, và trong một số trường hợp còn cao hơn.
Việc Nhà Trắng tuyên bố áp thuế quan 145% lên Trung Quốc, sẽ tạo ra những tác động đáng kể đến kinh tế toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.
Tác động đến thị trường xuất khẩu
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 28-30% tổng kim ngạch xuất khẩu. Nếu chứng khoán Mỹ lao dốc do thuế quan áp lên Trung Quốc, nhu cầu tiêu dùng tại Mỹ có thể giảm do tâm lý bất ổn kinh tế và giá cả hàng hóa tăng.
Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày, điện tử, đồ gỗ và thủy sản – những mặt hàng phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ. Giảm đơn hàng từ Mỹ có thể khiến doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với áp lực giảm doanh thu và việc làm.
Cơ hội từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng
Thuế quan cao với Trung Quốc có thể đẩy nhanh xu hướng các công ty đa quốc gia chuyển dịch sản xuất khỏi Trung Quốc sang các nước khác, trong đó Việt Nam là một điểm đến tiềm năng nhờ lao động giá rẻ và vị trí địa lý thuận lợi.
Các ngành như điện tử (ví dụ: sản xuất linh kiện, thiết bị) và dệt may có thể hưởng lợi nếu Việt Nam tận dụng tốt cơ hội này để thu hút FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài).
Tuy nhiên, điều này cũng đòi hỏi Việt Nam phải nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo không bị nghi ngờ là "trạm trung chuyển" để hàng Trung Quốc né thuế.
Biến động tỷ giá và lạm phát
Chứng khoán Mỹ lao dốc thường kéo theo sự bất ổn của đồng USD, có thể khiến tỷ giá VND/USD chịu áp lực tăng. Điều này làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên liệu (Việt Nam nhập nhiều từ Trung Quốc), đẩy giá thành sản xuất lên cao, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nội địa.
Đồng thời, nếu Trung Quốc đáp trả bằng cách phá giá hàng hóa để xuất sang các nước khác, Việt Nam có thể đối mặt với nguy cơ lạm phát nhập khẩu.
Ảnh hưởng gián tiếp qua Trung Quốc
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam (sau Mỹ). Thuế quan 145% từ Mỹ có thể khiến kinh tế Trung Quốc suy giảm, dẫn đến giảm nhu cầu nhập khẩu từ Việt Nam (như nông sản, nguyên liệu thô).
Ngoài ra, nếu Trung Quốc chuyển hướng bán phá giá hàng hóa sang Đông Nam Á, các ngành sản xuất nội địa của Việt Nam như thép, dệt may sẽ chịu áp lực cạnh tranh lớn hơn.
Tâm lý thị trường và chứng khoán Việt Nam
Sự lao dốc của chứng khoán Mỹ thường lan tỏa tâm lý tiêu cực đến các thị trường khác, bao gồm Việt Nam.
VN-Index có thể chịu áp lực giảm trong ngắn hạn do nhà đầu tư lo ngại về triển vọng kinh tế toàn cầu. Thanh khoản thị trường có thể suy yếu nếu dòng vốn nước ngoài rút khỏi các thị trường mới nổi như Việt Nam để tìm nơi trú ẩn an toàn (ví dụ: vàng, trái phiếu Mỹ).
Đa dạng hóa kênh đầu tư để tránh rủi ro khi thị trường biến động
Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu tiềm ẩn nhiều rủi ro từ căng thẳng Mỹ - Trung, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Một trong những kênh đầu tư được giới chuyên gia và nhà đầu tư quan tâm hiện nay chính là hàng hóa phái sinh – nơi không chỉ mang lại cơ hội sinh lời mà còn giúp phòng ngừa rủi ro hiệu quả.
Hàng hóa phái sinh là công cụ đầu tư dựa trên biến động giá của các mặt hàng thiết yếu như: nông sản (đậu tương, ngô, lúa mì), kim loại (bạc, đồng), nguyên liệu công nghiệp (cà phê, cao su), … Khi thị trường cổ phiếu biến động mạnh, dòng vốn thường có xu hướng dịch chuyển sang những kênh đầu tư gắn liền với nhu cầu thực tế như hàng hóa, nơi ít bị chi phối bởi tâm lý thị trường.
Đặc biệt, với những nhà đầu tư đang lo ngại về rủi ro tỷ giá, lạm phát, hay gián đoạn chuỗi cung ứng, hàng hóa phái sinh đóng vai trò như một "tấm lá chắn" bảo vệ tài sản. Ngoài ra, thị trường này còn hoạt động linh hoạt 2 chiều – nhà đầu tư có thể giao dịch cả khi giá lên hoặc xuống, mở ra nhiều cơ hội hơn so với các kênh truyền thống.
Trong thời điểm kinh tế thế giới còn nhiều bất định, việc tìm hiểu và tham gia vào thị trường hàng hóa phái sinh là một bước đi chiến lược để nhà đầu tư Việt chủ động thích nghi và kiểm soát rủi ro trong danh mục đầu tư của mình.