Thị trường tài chính toàn cầu đang có nguy cơ đối diện một cú sốc lớn khi Trung Quốc tiến gần hơn đến một cuộc khủng hoảng thanh khoản. Trụ cột quan trọng nhất của nền kinh tế nước này – bất động sản – đã chìm trong suy thoái kéo dài hơn bốn năm, trong khi tín dụng lại co hẹp với tốc độ nhanh nhất trong gần hai thập kỷ. 

Tập đoàn bất động sản Evergrande đang lên kế hoạch bán tháo 1,1 tỷ USD tài sản với giá thấp hơn nhiều so với mệnh giá. Động thái này sẽ buộc các ngân hàng phải ghi giảm mạnh giá trị tài sản và tìm mọi cách huy động tiền mặt, nhưng khả năng thanh khoản hiện tại là rất hạn chế. 

Doanh số nhà mới của 100 công ty bất động sản lớn nhất đã giảm 24% so với cùng kỳ và riêng tháng 6 giảm tới 38%, cho thấy người mua gần như “đóng băng” giao dịch do lo ngại giá giảm sâu hơn. Khi vòng xoáy giá giảm – thanh khoản siết – giao dịch đình trệ tiếp tục diễn ra, thị trường sẽ rơi vào trạng thái tê liệt và hệ thống ngân hàng lộ ra các khoảng trống vốn nguy hiểm.


Doanh số bản nhà mới tại Trung Quốc tiếp tục giảm sâu

Không chỉ dừng ở bất động sản, dữ liệu tháng 7/2025 cho thấy tổng tín dụng ròng của Trung Quốc giảm gần 50 tỷ nhân dân tệ – lần đầu tiên trong gần 20 năm. Tín dụng giảm đồng nghĩa với việc dòng tiền bị rút ra khỏi hệ thống tài chính, kéo theo nguy cơ giảm phát và khủng hoảng tài chính. 


Các khoản cho vay mới tại Trung Quốc giảm lần đầu tiên trong 20 năm.

Người tiêu dùng và doanh nghiệp chuyển sang chế độ sinh tồn khi chỉ tập trung trả nợ, tăng tiết kiệm và cắt giảm chi tiêu. Điều này tác động ngay tới nhu cầu ô tô khi doanh số tháng 7 giảm 12% so với tháng 6. Bắc Kinh đã phải cảnh báo về “cuộc chiến giá” trong ngành, vốn bị cho là không bền vững và có thể đẩy các doanh nghiệp yếu vào phá sản. Trong khi đó, xuất khẩu – đặc biệt sang Mỹ – đang chậm lại do nhu cầu toàn cầu suy yếu và ảnh hưởng từ thuế quan.


Doanh số bán xe tại Trung Quốc giảm trong tháng 7

Sức nóng tình hình sẽ gia tăng vào ngày mai, khi Trung Quốc công bố một loạt dữ liệu kinh tế quan trọng, bao gồm Doanh số bán lẻ, Sản xuất công nghiệp, Đầu tư tài sản cố định, Giá nhà, Tỷ lệ thất nghiệp và FDI. 

Các dự báo hiện cho thấy doanh số bán lẻ có thể giảm từ 4,8% xuống 4,6%, sản xuất công nghiệp từ 6,8% xuống 5,9%, đầu tư tài sản cố định giảm nhẹ xuống 2,7%, trong khi giá nhà tiếp tục giảm khoảng 3% so với cùng kỳ. Tỷ lệ thất nghiệp được dự báo tăng nhẹ lên 5,1% và FDI vẫn ở mức âm dù bớt giảm so với tháng trước. 

Nếu dữ liệu ra thấp hơn kỳ vọng, nó sẽ củng cố nhận định rằng các biện pháp kích thích của Bắc Kinh chưa đủ để đảo ngược xu thế suy yếu và tâm lý bi quan của người tiêu dùng. Khi đó, thị trường sẽ nhìn thấy thêm bằng chứng về sự lan rộng của áp lực giảm phát, đồng thời gia tăng lo ngại về khả năng bùng phát khủng hoảng thanh khoản.


Trung Quốc sẽ công bố 1 loạt dữ liệu quan trọng trong tuần này, với các ước tính đều cho thấy mức giảm nghiêm trọng

Điều đáng lo ngại là tác động từ khủng hoảng này sẽ không dừng ở Trung Quốc. Câu chuyện hiện tại gợi nhớ lại khủng hoảng ngân hàng khu vực ở Mỹ vài năm trước, khi tài sản mất giá vì lãi suất tăng. Nếu bất động sản Trung Quốc bị bán tháo với giá thấp, tâm lý hoảng loạn có thể lan sang thị trường Mỹ, đặc biệt là các ngân hàng nhỏ và vừa đang nắm giữ lượng lớn bất động sản thương mại chưa được ghi giảm giá trị. Khi đó, dòng vốn sẽ rút khỏi các tài sản rủi ro, đổ vào kênh an toàn như vàng và trái phiếu, gây ra tình trạng “khát thanh khoản” toàn cầu. 

Tóm lại, Trung Quốc đang tiến gần tới một kịch bản “bão kép”: bất động sản lao dốc và tín dụng co hẹp. Khi đợt bán tháo tài sản diễn ra ồ ạt, cú sốc thanh khoản sẽ lan khắp hệ thống tài chính, đe dọa cả nền kinh tế toàn cầu. Nhà đầu tư cần chuẩn bị cho kịch bản dòng vốn tháo chạy, thanh khoản bị siết chặt và tâm lý thị trường biến động mạnh. Giảm tỷ trọng tài sản nhạy cảm với chu kỳ tín dụng, tăng tỷ trọng tài sản phòng thủ như kim loại quý, đồng thời theo dõi sát các chỉ báo sớm về tín dụng, doanh số bất động sản và dữ liệu kinh tế vĩ mô sẽ là chiến lược phòng ngừa cần thiết trong giai đoạn nhiều rủi ro sắp tới.